Arkusz organizacyjny szkoły
Pismo do oddziałów ZNP w sprawie arkuszy organizacji 2025
Arkusz organizacyjny szkoły – opiniowanie – 2025
Pomocna prezentacja starsza wersja
Do 21 kwietnia dyrektorzy szkół muszą przekazać organom prowadzącym zaopiniowany arkusz organizacji szkoły – dokument opracowywany jest na przyszły rok szkolny i określa liczbę oddziałów oraz przydział godzin poszczególnym nauczycielom. Sam dokument musi jednak zostać przygotowany dużo wcześniej tak, by z arkuszem mogły zapoznać się organizacje związkowe.
Obowiązek przygotowania arkusza wynika z art. 110 Prawa oświatowego – arkusz organizacji szkoły lub przedszkola opracowuje dyrektor szkoły lub przedszkola, a następnie przekazuje go do zaopiniowania zakładowym organizacjom związkowym będącym jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu ustawy o Radzie Dialogu Społecznego albo jednostkami organizacyjnymi organizacji związkowych. Harmonogram sporządzania i opiniowania określa par. 17 rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli:
do 19 kwietnia organizacja ma czas na zaopiniowanie arkusza (ma na to 10 dni roboczych, co dyrektor powinien uwzględnić, żeby nie uchybić terminom);
do 21 kwietnia dyrektor przekazuje organowi prowadzącemu arkusz zaopiniowany przez organizacje związkowe;
do 20 maja danego roku organ prowadzący uzyskuje opinie organu nadzoru pedagogicznego;
do 29 maja organ prowadzący zatwierdza arkusz.
Projekt arkusza, a potem opiniowanie
Projekt arkusza trzeba przekazać, bo organizacji związkowej nie można pozbawić 10 dni roboczych na wyrażenie opinii (jest to gwarancja wynikająca wprost z przepisu). Powodowałoby to ograniczenie prawa do wyrażenia opinii. Na podstawie zatwierdzonego arkusza organizacji szkoły dyrektor szkoły, z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, ustala tygodniowy rozkład zajęć określający organizację zajęć edukacyjnych. Do arkusza organizacji należy wpisać najważniejsze dane o funkcjonowaniu szkoły, czyli (par. 17 ust. 3 i 4 r.o.s.p. z 2019 r.):
liczbę nauczycieli ogółem, w tym nauczycieli zajmujących stanowiska kierownicze;
imiona, nazwiska, stopnie awansu zawodowego i kwalifikacje poszczególnych nauczycieli oraz rodzaje prowadzonych przez nich zajęć wraz z liczbą godzin;
liczbę nauczycieli, o których mowa w art. 9d ust. 8 KN, w podziale na stopnie awansu zawodowego;
liczbę pracowników administracji i obsługi, w tym tych zajmujących stanowiska kierownicze, oraz etatów przeliczeniowych;
liczbę pracowników ogółem, w tym pracowników zajmujących stanowiska kierownicze;
liczbę oddziałów poszczególnych klas;
liczbę uczniów w poszczególnych oddziałach;
dla poszczególnych oddziałów.
Zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy z 24.07.2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego – projekt arkusza opiniują ogólnokrajowe związki zawodowe, ogólnokrajowe zrzeszenia związków zawodowych i ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe, jeżeli spełniają łącznie następujące kryteria:
zrzeszają więcej niż 300 tys. członków będących osobami wykonującymi pracę zarobkową, o których mowa w art. 11 pkt 1 ustawy z 23.05.1991 r. o związkach zawodowych – dalej u.z.z.,
działają w podmiotach gospodarki narodowej, których podstawowy rodzaj działalności określony jest w więcej niż połowie sekcji PKD.
Nie ma natomiast, co do zasady, obowiązku występowania do rady pedagogicznej o zaopiniowanie arkusza. – Trzeba jednak podkreślić, że występują rozbieżności w interpretacji art. 70 ust. 2 pkt 1 ust. 2 Prawa oświatowego – wskazuje Bożena Barszczewska, specjalizująca się w prawie oświatowym. – Taki wymóg pojawił się w wytycznych z 15 marca 2022 r. Podkarpackiego Kuratora Oświaty w sprawie procedur opiniowania arkuszy organizacji publicznych szkół i przedszkoli prowadzonych przez JST oraz inne niż JST osoby prawne i osoby fizyczne na terenie województwa podkarpackiego na rok szkolny 2022/2023 – podkreśla. Arkusz organizacji szkoły i przedszkola zatwierdza organ prowadzący, po zasięgnięciu opinii organu sprawującego nadzór pedagogiczny – musi go otrzymać do 21 kwietnia 2024 r.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek do związków zawodowych o wydanie opinii do arkusza organizacji szkoły > >
Zmiana siatki godzin to nie czynność z zakresu prawa pracy
W arkuszu organizacji szkoły uwzględnia się zmiany kadrowe, o których już wiadomo, że będą miały miejsce w nowym roku szkolnym – przykładowo, jeżeli wiadomo już, że od września placówka będzie miała nowego dyrektora, ile godzin przypadnie mu w przyszłym roku szkolnym. Co istotne, nawet jeżeli w danym roku szkolnym nauczyciel ma mieć ograniczone godziny, to samo uwzględnienie tego w arkuszu organizacyjnym nie jest równoznaczne z wypowiedzeniem.
– Zaplanowanie liczby godzin w arkuszu organizacyjnym szkoły nie stanowi czynności z zakresu prawa pracy – wyjaśnia Joanna Lesińska, radca prawny specjalizująca się w prawie oświatowym i w prawie pracy. – Bez zgody żadnego z nauczycieli dyrektor szkoły nie może im obniżyć wymiaru zatrudnienia, z uwagi na sprzeczność takiego postępowania z art. 22 ust. 2 Karty Nauczyciela. Dotyczy to zarówno nauczyciela objętego ochroną związkową, społecznego inspektora pracy, jak i nauczyciela zatrudnionego przez mianowanie, który nie pełni takich funkcji – podkreśla. Ewentualne wypowiedzenia nauczyciele dostaną w maju, choć ze względu na braki kadrowe, z którymi boryka się oświata od kilku lat, jest to mało prawdopodobne.
Elektroniczny czy papierowy?
Namieszać, jak zwykle, mogą zmiany w przepisach, w tym roku dotyczą one liczby lekcji religii, edukacji zdrowotnej oraz edukacji obywatelskiej. MEN chce, by od 1 września 2025 r. w szkole pojawiły się dwa nowe przedmioty:
edukacja zdrowotna – będzie realizowana nieobowiązkowo począwszy od roku szkolnego 2025/2026 w klasach IV–VIII szkoły podstawowej oraz klasach I–III branżowej szkoły I stopnia, klasach I–III liceum ogólnokształcącego i klasach I–III technikum (zastąpi wychowanie do życia w rodzinie);
edukacja obywatelska – będzie realizowana począwszy od roku szkolnego 2025/2026 w klasie II branżowej szkoły I stopnia, a w kolejnym roku szkolnym 2026/2027 w klasie III branżowej szkoły I stopnia, od roku szkolnego 2025/2026 w klasie II liceum ogólnokształcącym i technikum, a w kolejnym roku szkolnym 2026/2027 w klasie III liceum ogólnokształcącym i technikum, natomiast w roku szkolnym 2027/2028 w klasie IV technikum.
Zmieniono też rozporządzenie dotyczące nauczania religii – nowela przewiduje, że nauka religii i etyki będzie odbywała się wymiarze jednej godziny tygodniowo. Lekcja ma znaleźć się w planie przed lub po lekcjach obowiązkowych
Część nauczycieli bez etatu na rok? ZNP punktuje zmiany w szkolnych „ramówkach”>>
Wspomniane wyżej rozporządzenie regulujące zasady sporządzania arkusza, nie określa, jak powinien on zostać sporządzony. – Dopuszczalna jest więc m.in. zarówno forma pisemna, jak i elektroniczna. Formalnie więc dyrektor szkoły może wnieść projekt arkusza do organu prowadzącego na piśmie nawet jeśli ten organ w ramach odpowiedzialności za działalność szkoły (art. 10 ust. 1 u.p.o.) udostępnia szkole jakiś system elektroniczny.
